Đương Quy là một trong những loại cây thuốc quý hiếm và rất nổi danh mà chắc hẳn ai cũng từng nghe đến và được nhiều người săn đón. Đây là một trong những loại dược liệu được sử dụng trong rất nhiều bài thuốc chữa bệnh cũng như là nguyên liệu quan trọng của nhiều món ăn dược thiện giúp bồi bổ sức khỏe.
Giới thiệu tổng quan về cây Đương Quy
Đương Quy hay còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như: vân quy, tần quy, xuyên quy… là một loại dược liệu có tên khoa học là Angelica Sinensis, họ Araceae. Loại này được biết đến như một loại nhân sâm dành cho nữ giới khi là vị thuốc đứng đầu trong các bài thuốc bồi bổ và chữa bệnh cho các chị em.
Hình thái để nhận biết cây Đương Quy
Loại cây thuốc này là một dạng cây thân thảo với chiều cao từ 40 – 100cm và có thể nhận biết với thân hình trụ màu tím và có các rãnh dọc. Lá của loại cây thuộc này có dạng kép xẻ 3 lần lông chim với phần cuống dài và có phần bẹ ôm lấy thân cây. Lá cây thường mọc so le với phần mép lá có chia thùy cùng răng cưa không đều.
Hoa của cây Đương Quy thường nở vào tầm tháng 7 hoặc tháng 8 có màu trắng xanh và thường mọc hợp thành một cụm từ 10 – 30 bông hoa. Quả của cây thuộc này lại có kích thước nhỏ và phần rìa có màu tím nhạt. Loại cây dược liệu này chỉ có thể thu hái sau khi có ít nhất là 3 năm tuổi.
Nguồn gốc của đương quy
Thực tế đây là một vị thuốc quý hiếm bắt nguồn từ Trung Quốc và thường được tìm thấy ở những vùng núi cao từ 2000 – 3000m với khí hậu ẩm mát. Cùng với đó thì những quốc gia có điều kiện khí hậu phù hợp với loại dược liệu này như Triều Tiên cũng đang trồng rất nhiều.
Ở nước ta thì cây Đương Quy được du nhập vào những năm 1960. Trong thời điểm đó chỉ có Sapa đủ điều kiện để nuôi trồng nên tốc độ sinh trường không mạnh. Hiện nay cùng sự phát triển của khoa học, kỹ thuật thì loại cây thuốc này đã được trồng rộng rãi tại các khu vực miền núi Tây Bắc và một số tỉnh Tây Nguyên.
Hướng dẫn cách thu hoạch chính xác
Loại cây thuốc này thường thu hoạch sớm nhất là mùa thu của năm thứ 4 kể từ khi gieo trồng. Cụ thể là người hái thuốc sẽ đào phần rễ và củ của cây để về sơ chế và chia làm 3 loại khác nhau: quy đầu là phần đầu trong rễ chính của cây, quy thân là phần rễ đã bị loại bỏ đầu – đuôi và cuối cùng là quy vĩ gồm phần rễ phụ và rễ nhánh.
Sau khi thu hoạch rễ và củ của Đương Quy thì chúng sẽ được đem rửa sạch cát bẩn, loại bỏ những phần rễ con. Sau đó đem phơi tại bóng râm hoặc sây khô nhẹ để đảm bảo độ ẩm không quá 15%. Cuối cùng đợi khô và cho báo túi bọc kỹ và để ở nơi khô ráo.
Chi tiết thông tin dược liệu của Đương quy
Hiện nay phần rễ và củ của cây Đương Quy được biết đến là một thành phần dược liệu không thể thiếu trong nhiều bài thuốc và món ăn dược thiện. Những cây thuốc có tuổi thọ càng lâu thì lại có tác dụng càng tốt. Tuy nhiên dù đây là loại thuốc bổ dưỡng là như vậy nhưng không phải ai cũng am hiểu về tính dược liệu của chúng. Dưới đây là một vài thông tin mà mọi người có thể tham khảo:
Xác định tính vị của Đương quy trong Đông Y
Trong sách Y học cổ truyền thì loại dược liệu này mang tính ấm, có vị ngọt hơi cay và có hương thơm dễ chịu. Trong quy kinh chúng có tác dụng vào tâm, can, tỳ với tác dụng hoạt huyết, điều kinh, thông kinh, tiêu sưng, nhuận tràng và dưỡng gân.
Xác định thành phần dược tính theo Tây Y
Khi làm các phân tích chuyên sâu theo khoa học, kỹ thuật cao các chuyên gia đã xác định được trong Đương Quy có chứa hàm lượng tinh dầu cực lớn tới 0,26% với các acid tự do đến 40%. Và đây cũng là thành phần giúp tạo nên dược tính chủ lực của loại cây thuốc này.
Ngoài ra trong phân tích thì củ của cây thuốc này còn chứa nhiều hợp chất khác như: Polysaccharide, Polyacetylene, Coumarin, Acid Amin, Brefeldin, Sacharid, Sterol,… Đặc biệt là thành phần của dược liệu này còn chứa rất nhiều nhóm vitamin khác nhau như: A, B, B12, E,… cùng với nhiều nguyên tố vi lượng rất tốt cho cơ thể như: Crom, Canxi, Nhôm, Đồng, Kẽm,…
Tìm hiểu về tác dụng dược lý của Đương quy
Hiện nay loại dược liệu này hiện đang được sử dụng phổ biến trong Đông Y cũng như là lĩnh vực dược thiện với nhiều tác dụng đa dạng khác nhau từ chữa bệnh đến điều dưỡng, bồi bổ cơ thể. Chi tiết như:
Tác dụng theo Đông Y cổ truyền
Trong Đông Y thì loại cây thuốc này có tác dụng hoạt huyết, thông kinh, nhuận táo. Đặc biệt chúng là thành phần chủ dược trong những bài thuốc cho phụ nữ như: kinh nguyệt không đều, đau kinh, tắc kinh, các bệnh về vấn đề thai sản,… Ngoài ra thì loại thuốc này còn được điều trị các vấn đề đau tê tay chân, huyết hư táo trường, tâm can huyết hư, khái suyễn và trị mụn nhọt lở loét hay tổn thương cơ thể.
Tác dụng của Đương quy trong Tây Y
Xét về chuyên môn Tây Y thì Đương quy cũng có rất nhiều tác dụng khác nhau đối với cơ thể chúng ta. Cụ thể như:
- Đối với huyết học: có thể làm tăng hồng cầu và sắc tố của máu nhờ vào hàm lượng cao acid folic và vitamin B12.
- Đối với tử cung: giúp tăng cảm giác hưng phấn cho những tử cung cô lập. Hơn nữa khi tử cung có áp lực cao thì có thể giúp kích thích hoạt động co bóp tử cung.
- Đối với hệ miễn dịch: có thể làm tăng cường chuyển dạng lympho đa bào cũng như là giúp cho khả năng thực bào của đại thực bào tăng cao hơn.
- Khả năng kháng khuẩn: Tinh dầu trong Đương Quy có thể giúp ức chế tụ cầu khuẩn vàng, vi khuẩn coli, vi khuẩn mủ xanh,… Ngoài ra còn có thể ức chế phẩy khuẩn thương hàn, khuẩn tả hay liên cầu khuẩn tán huyết,…
- Có khả năng kháng viêm: giúp làm giảm tính thẩm thấu của huyết quản và giúp ức chế những hoạt chất có thể gây viêm được tạo ra bởi các tiểu cầu 5TH.
- Giúp lợi tiểu: có thể làm tăng hưng phấn đối với bàng quan và cơ trơn ruột non để từ đó giúp nhuận tràng và tiểu tiện tốt hơn.
- Ngoài ra thì loại dược liệu này còn có nhiều tác dụng khác như: chống hình thành máu đông, an thần, giảm đau, hoạt huyết, làm giãn cơ trơn phế quản, giảm glycogen trong gan,…
Bỏ túi lưu ý quan trọng trước khi dùng Đương quy
Dễ dàng nhận thấy Đương quy hiện đang là dược lược chủ yếu trong nhiều bài thuốc cũng như là thành phần của nhiều món dược liệu bổ dưỡng. Nhưng để tránh gây nên những tổn thương không đáng có hay thậm chí là gây nguy hiểm cho người dùng thì trước khi sử dụng Đương quy mọi người cần phải lưu ý những vấn đề sau:
- Không cho người bị chướng bụng, tiêu chảy mãn tính hay người bị đang tiêu chảy, đại tiện phân lỏng sử dụng.
- Nên sử dụng cẩn trọng cho những người bị nhiễm virus cấp tính, tiểu đường hay người đang sử dụng thuốc chống đông máu.
- Tuyệt đối không sử dụng trong thời kỳ mang thai hay người chuẩn bị mang thai và tốt nhất không nên dùng khi đang cho con bú.
- Đối với người mắc bệnh ung thư hay đang tiến hành xạ trị đều không được sử dụng.
- Dược liệu này có thể làm ảnh hưởng đến nhịp tim và giảm huyết áp vì vậy cân nhắc sử dụng.
Có thể bạn quan tâm:
- La hán quả và các công dụng tuyệt vời có ích ngày nay
- Cây Bồ Công Anh – Đặc điểm và 5 tác dụng cho sức khỏe
Tổng kết
Trên đây chính là những nội dung thông tin chi tiết mà không phải ai cũng biết về loại dược liệu quý rất quen thuộc hiện nay – Đương Quy. Từ những chia sẻ trên đây có thể thấy được rằng đây là một loại thuốc có nhiều tác dụng chữa bệnh và bồi bổ cơ thể nhưng cũng cần phải thật thận trọng trong quá trình sử dụng.
