Cây xấu hổ là một trong những loài cây mọc dại trong tự nhiên. Loài cây này xuất hiện rất nhiều ở vùng nông thôn Việt Nam. Nó thường mọc ở những nơi yên tĩnh, dưới tán cây, bụi rậm,… Tuy nhiên theo nghiên cứu thì loài cây này còn được sử dụng hiệu quả trong các bài thuốc chữa bệnh. Vậy thì loài cây mọc hoang này có những tác dụng nào? Sau đây cùng nghiên cứu về đặc điểm và công dụng của loài cây này.
Đặc điểm của cây xấu hổ
Cây xấu hổ thường được gọi với tên cây mắc cỡ, trinh nữ hay pudica trong tiếng Latinh. Đây là một loài thực vật sống ít năm, thân thảo đứng ở cây non hoặc nằm với cây trưởng thành. Khi trưởng thành cây trinh nữ có độ dài thân có thể đến 1.5m trên thân mọc gai nhỏ chi chít.
Khi có tác động chạm vào lá cây trinh nữ tự động khép những cánh lá lại. Đó cũng được cho là nguyên nhân loài cây này được gọi tên là cây xấu hổ. Cây trinh nữ có nguồn gốc từ Trung và Nam Mỹ, tuy nhiên hiện tại người ta tìm thấy loài cây này rất nhiều ở vùng nhiệt đới. Hiện tại loài cây này được phát hiện mọc hoang rất nhiều ở tất cả các tỉnh thành của Việt Nam.
Theo một phát hiện của các nhà khoa học Úc vào năm 2014, cây trinh nữ cũng có khả năng ghi nhận những sự việc đã diễn ra tương tự các loài động vật. Bên cạnh đó trong Đông ý, loài cây này được biết đến như một dược liệu quý. Hầu như mọi người có thể sử dụng mọi phần trên cây trinh nữ đều có tác dụng chữa bệnh. Các bạn có thể dùng ở dạng tươi hoặc mang đi phơi khô, sấy khô.
Cây xấu hổ và những công dụng
Theo nghiên cứu khoa học, cây xấu hổ chứa rất nhiều thành phần hóa học bên trong. Các chất này bao gồm: Crocetin, Minosin, Axit amin, Flavonoid, các loại ancol và axit hữu cơ. Bên cạnh đó còn có Alcaloid một loại axit amin tự nhiên có tác dụng gây tê và giảm đau hiệu quả trong y học.
Những công dụng trong Đông y
Trong y học cổ truyền, từ lâu cây mắc cỡ đã được sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh. Tất cả các bộ phận như thân, rễ, lá đều được sử dụng tươi hoặc mang đi phơi khô. Theo Đông y, cây trinh nữ có tính hàn, vị ngọt được dùng trong các chứng bệnh mất ngủ, viêm dạ dày, phế quản, huyết áp cao hay mất ngủ,… Bên cạnh đó người bị phong thấp và sỏi đường tiết niệu cũng có thể sử dụng loài cây này để chữa trị.
Cây xấu hổ và công dụng trong Tây y
Y học hiện đại cũng đã có những nghiên cứu về thành phần và công dụng dược liệu của cây trinh nữ. Các nhà học trên thế giới đã nghiên cứu về tác dụng của cây hoa trinh nữ như sau:
- Theo một nghiên cứu ở Ấn Độ ghi nhận dịch chiết từ rễ cây trinh nữ khô có thể khắc chế nọc độc trên các loài rắn. Hoạt chất này có tên Minosa, có tác dụng ức chế men Hyaluronidase và Protease có trong nọc rắn.
- Cây mắc cỡ có tác dụng trong hỗ trợ điều trị trầm cảm, hồi hộp, tim đập nhanh, mất ngủ.
- Người bị co giật bởi Pentylen Tetrazole và Strychnin có thể sử dụng tinh chất từ cây xấu hổ để hỗ trợ điều trị.
- Ngoài ra loài cây này còn có tác dụng trong hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt, chống trầm cảm và giúp hạ lượng đường trong máu.
Công thức của các bài thuốc với cây xấu hổ
Như mọi người vừa thấy, cây xấu hổ có rất nhiều công dụng cả trong Đông y lẫn Tây y. Trong những bài thuốc này hầu như tận dụng tất cả từ thân, rễ đến lá cây. Riêng cành và lá cây mắc cỡ thường được thu hái và mùa hè và được dùng tươi hoặc phơi khô. Rễ cây có thể đào quanh năm, rửa sạch và mang đi phơi khô dưới trời nắng. Một số bài thuốc hiệu quả được sử dụng từ cây hoa trinh nữ có thể kể đến như:
Bài thuốc trị bệnh động kinh, co giật
Căn bệnh động kinh luôn tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ và hậu quả khó lường đối với những người mắc phải. Người mắc căn bệnh này có thể bị ảnh hưởng đến tính mạng và nguy cơ tử vong nếu không cấp cứu kịp thời. Chính vì vậy, tác dụng trong hỗ trợ điều trị căn bệnh động kinh của loài cây này là vô cùng tuyệt vời.
Để sử dụng bài thuốc này mọi người có thể dùng 20g lá, thân và rễ cây xấu hổ đã phơi khô. Kết hợp 10g câu đằng sắc lấy nước uống mỗi ngày, đặc biệt những ngày có dấu hiệu sắp đến cơn co giật. Hiện tại theo ghi nhận bài thuốc chữa động kinh của loài cây này không gây ra tác dụng phụ cho người sử dụng.
Cây xấu hổ điều trị đầy bụng
Đầy bụng chậm tiêu là căn bệnh gặp phải ở đủ mọi lứa tuổi. Trong đó trẻ em là những người dễ mắc phải chứng đầy bụng khó tiêu nhất. Thực tế chứng bệnh này không gây nhiều biến chứng nguy hiểm nhưng nó tạo cảm giác khó chịu cho mọi người. Nếu gặp phải căn bệnh này thì mọi người có thể nhớ ngay đến bài thuốc được sử dụng với loài cây mắc cỡ.
Mọi người sử dụng cây xấu hổ khoảng 16g và bạch nhược với cùng hàm lượng để nấu lấy nước uống. Nên uống mỗi ngày sau khi ăn bữa trưa và bữa tối khoảng 30 phút để phát huy hiệu quả.
Bài thuốc cho người mất ngủ
Căn bệnh mất ngủ kéo dài dai dẳng khiến mọi người luôn ở trong tình trạng mệt mỏi. Bên cạnh đó khả năng tập trung của mọi người cũng sẽ bị hạn chế và không thể suy nghĩ. Nguy hiểm hơn nếu tình trạng này kéo dài sẽ khiến người bệnh bị suy nhược cơ thể và là nguyên nhân dẫn đến nhiều căn bệnh khác. Chính vì vậy việc tìm ra một bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị dứt điểm mất ngủ là một tín hiệu vui.
Trong bài thuốc này bạn sử dụng 15 đến 20g lá và cây xấu hổ đã phơi khô cùng 20g lạc tiên. Mọi người cần sử dụng trong khoảng 1 tuần các bạn sẽ thấy được hiệu quả của than thuốc này mang lại. Chứng mất ngủ trằn trọc mỗi đêm giờ đây không còn làm khổ mọi người.
Cây mắc cỡ chữa các bệnh về khớp
Đau nhức xương khớp là chứng bệnh kinh niên của những người lớn tuổi. Bên cạnh đó những người thường làm công việc nặng nhọc cũng đối mặt với chứng bệnh này. Vì vậy làm cách nào để đánh bay hiệu quả chứng đau nhức xương khớp khi vận động là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Theo Đông y, cây mắc cỡ có tác dụng vô cùng hiệu quả trong hỗ trợ điều trị căn bệnh thường gặp này.
Để sử dụng bài thuốc mọi người cần 200g rễ cây xấu hổ đã thái mỏng phơi khô. Mọi người mang ngâm với rượu gạo trong 1 tiếng sao cho rượu ngậm đều phần rễ cây là được. Sau đó mang lên bếp sao cho thơm và chia thành 5 phần. Mỗi ngày lấy 1 phần sắc uống liên tục trong vòng 1 tuần mọi người sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
Có thể bạn quan tâm:
- Tía tô – Công dụng hữu ích cho sức khỏe con người
- Trinh nữ hoàng cung công dụng gì trong điều trị bệnh?
Lưu ý khi chữa bệnh bằng cây xấu hổ
Tuy xuất hiện rất nhiều trong thiên nhiên và có có hiệu quả tốt trong điều trị bệnh. Thế nhưng không phải bất cứ người nào cũng đều có thể sử dụng được bài thuốc chiết suất từ cây này. Để sử dụng cây xấu hổ hiệu quả và phát huy công dụng mọi người cần lưu ý những vấn đề sau:
- Không dùng cây mắc cỡ cho người suy nhược cơ thể đặc biệt với phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai.
- Không kết hợp cây mắc cỡ với cây Mimosa.
- Không lạm dụng các bài thuốc của cây mắc cỡ, trong quá trình sử dụng nếu có dấu hiệu bất thường phải đến ngay bệnh viện gần nhất.
Kết luận
Trên đây chúng tôi vừa giới thiệu đến mọi người về những đặc tính và công dụng tuyệt vời của cây xấu hổ. Người bệnh cũng cần phải lưu ý với những đối tượng không được dùng thuốc này. Đặc biệt không được sử dụng thuốc nếu chưa xác định rõ nguyên nhân căn bệnh của mình mắc phải.
